Na een heftig jaar lijkt de storm rond de coronacrisis nu definitief te gaan liggen. Ook in de gastouderopvang is alles back to normal. Of heeft de crisis wezenlijke veranderingen gebracht? Tijd om een eerste balans op te maken. Hoe beleefde ViaViela de coronacrisis, wat was de impact op de branche en welke ontwikkelingen zijn in een versnelling geraakt? Hubèr Agterberg, directeur en eigenaar van ViaViela blikt terug én vooruit.

Zoals in veel branches, had de coronacrisis ook gevolgen voor de gastouderopvang. Zo verzorgden gastouders gedurende de eerste lockdown noodopvang en liep de opvang in de tweede lockdownperiode zelfs ‘gewoon’ door. Een prestatie die wat betreft Hubèr vooral de veerkracht van de sector weergaf. “Veerkracht gaf ons, samen met de gastouders, de flexibiliteit om snel in te spelen op veranderingen, in het belang van gezinnen. Gastouders verdienen een groot compliment voor de dienstbaarheid die zij hebben getoond. Zij boden noodopvang in een periode waarin dit met alle quarantainemaatregelen extra belastend was. Toch openden gastouders massaal de deuren van hun opvang om te voorkomen dat kinderen in kwetsbare posities terechtkwamen. Met die noodopvang hebben zij met name de zorgsector ondersteund en ervoor gezorgd dat gezinnen én de economie konden doordraaien.”

Samen sterker

Dat een crisis verenigt, bleek wel uit de wijze waarop de verschillende branchepartijen elkaar vonden. Hubèr: “We hebben met alle belangenvertegenwoordigers -en met de steun van het ministerie- gekeken hoe we deze crisis, vanuit ieders kracht, zo goed mogelijk op konden lossen. Onze kracht als ViaViela was dat we zaken zoals communicatie centraal goed wisten te organiseren, om er vervolgens lokaal te zijn voor gastouders en ouders. Daarbij deelden we wat we wisten met iedereen. Nog steeds krijgen we van ouders, gastouders en collega-gastouderbureaus terug dat zij die heldere en juiste vertaling van besluiten van de overheid naar de praktijk, als heel waardevol hebben ervaren. Daar ben ik trots op.”

Trends en ontwikkelingen

De coronacrisis heeft de sterke punten van gastouderopvang duidelijker blootgelegd. Hubèr: “Gastouderopvang is kleinschalig en zeer persoonlijk. Dit voelt voor veel ouders veiliger dan een grote opvanglocatie. Verder heeft de coronacrisis het thuiswerken in een versnelling gebracht. Hierdoor is wel de vraag naar buitenschoolse opvang afgenomen. Tegelijkertijd zien we de vraag naar baby-opvang toenemen. Een verklaring hiervoor is dat mensen zich mogelijk bewuster zijn geworden van het voordeel van opvang door één vast gezicht. Ook de vraag naar nanny-opvang (opvang aan huis red.) groeit. Vooral ouders van jonge kinderen, kiezen er vaker bewust voor hen thuis, in de eigen veilige omgeving, op te laten vangen.”

Eigen opleiding om tekort professionals op te vangen

Een trend die zich al langer aftekent, is het groeiende tekort aan opvangprofessionals. Hubèr: “Hier ligt voor de opvangsector de komende jaren de grootste uitdaging. Binnen ViaViela onderzoeken we momenteel hoe we voor de hele sector een nieuwe aanwas van mbo-ers kunnen bewerkstelligen. Zo werken we samen met verschillende Regionale Opleidingscentra (ROC’s). Enerzijds om het vak gastouderschap nog beter onder de aandacht te brengen en anderzijds om een eigen, volwaardige mbo-opleiding voor gastouders op te zetten. Deze start naar verwachting in oktober.”

Stroomversnelling overnames

Een laatste ontwikkeling die een duikvlucht nam, is het opgaan van kleine gastouderbureaus in grotere partijen. Hubèr: “Het afgelopen jaar was heftig, zeker voor de kleinere gastouderbureaus die de slagkracht van een grote organisatie achter zich misten. Het is niet langer vanzelfsprekend dat je kunt ondernemen én zaken zoals het werven van gastouders en ouders, voldoen aan kwaliteitseisen en aanbieden van opleidingen, goed kan blijven doen. Als ViaViela zijn we altijd in gesprek over mogelijke overnames, hierin kwam nu een stroomversnelling. Een overname of samenwerking wil overigens niet zeggen dat de eigenaar zelf stopt met ondernemen. In september gaat een zelfstandig gastouderbureau onder de vlag van ViaViela verder als franchisenemer.”