Speelmateriaal binnen en buiten

Bekend en passend materiaal geeft kinderen houvast en vertrouwen. Door variatie toe te voegen, stimuleer je nieuwsgierigheid zonder dat het onveilig voelt.

Header Basisdoel 1 Emotionele veiligheid

Emotionele veiligheid als basis

Emotionele veiligheid is de basis waarop kinderen zich kunnen ontwikkelen. Als een kind zich veilig en gezien voelt, durft het de wereld te ontdekken, fouten te maken en nieuwe dingen te proberen. Jij als gastouder speelt daarin een sleutelrol. Door jouw warmte, voorspelbaarheid en betrokkenheid creëer je een omgeving waarin kinderen zichzelf kunnen zijn.

Het belang van speelmateriaal

Spel is dé manier waarop kinderen de wereld verkennen en vaardigheden ontwikkelen. Het juiste speelmateriaal helpt hen niet alleen met motoriek en fantasie, maar ook met het oefenen van sociale vaardigheden, zoals delen, wachten op je beurt en samen spelen.

Binnen spelen

Leeftijden
Het is belangrijk om materialen aan te bieden die passen bij verschillende leeftijden, ontwikkelingsfasen en interesses. Denk aan:

Sensorisch materiaal (bijv. bakjes, voelmaterialen, rijstbakken, stapelbekers)
voor de jongste kinderen die vooral ontdekken door te voelen, proeven en experimenteren.
Constructiemateriaal (bijv. Duplo, blokken, magnetische tegels)
voor kinderen die graag bouwen, creëren en oorzaak-gevolg ervaren.
Fantasy en rollenspel (bijv. verkleedkleding, poppen, keukentje)
voor kinderen die bezig zijn met sociale rollen, taalontwikkeling en symbolisch spel.
Puzzels en denkspellen om concentratie, doorzettingsvermogen en probleemoplossend denken te stimuleren.
Creatief materiaal (bijv. klei, verf, papier, stempels)
voor kinderen die behoefte hebben aan expressie, ontdekking en zintuiglijke ervaringen.

Door materialen regelmatig te roteren, blijft de speelomgeving uitnodigend en uitdagend. Dit helpt kinderen hun spel te verdiepen en nieuwe vaardigheden te oefenen, zonder dat er constant nieuwe producten nodig zijn.

Vrij en begeleid spel
Bied ruimte voor zowel vrij spel als begeleid spel. Vrij spel geeft kinderen de kans om hun eigen ideeën te volgen. Begeleid spel helpt je om normen en waarden aan te reiken.

Rust
Naast actief spel hebben kinderen ook momenten van rust en terugtrekking nodig. Een rustige, prikkelarme plek helpt hen om even tot zichzelf te komen en spanning los te laten. Dit kan een leeshoek zijn, een tentje, een zacht hoekje met kussens of een klein afgeschermd plekje waar kinderen zich veilig voelen. Door zo’n knus en uitnodigend plekje te creëren, geef je kinderen de mogelijkheid om zelf aan te voelen wanneer ze behoefte hebben aan stilte, veiligheid of afstand van de groep.

Buiten spelen

Ruimte
Buiten is er ruimte om te bewegen en grenzen te verkennen. Zet eenvoudige materialen in, zoals ballen, stoepkrijt, springtouwen of een parcours met stoelen, kussens en takken.

Samenwerken
Stimuleer samenwerking: laat kinderen samen iets bouwen (bijvoorbeeld een hut van dekens of takken) of een speurtocht volgen.

Natuur
Gebruik de natuur als speelmateriaal: water, zand, bladeren en stenen zijn vaak de mooiste en meest creatieve materialen.

Tips

Kies bewust – bied materialen die uitnodigen tot samenwerking en fantasie.
Geef kinderen regie – laat hen keuzes maken in wat en hoe ze spelen.
Wees nabij – kijk mee, stel vragen, en benoem positieve interacties.
Creëer ritme en duidelijkheid – voorspelbaarheid geeft rust en vertrouwen.

Aan de slag

Ga aan de slag met activiteiten die speciaal gericht zijn op 'Speelmateriaal binnen en buiten' en het basisdoel 'Bieden van emotionele veiligheid'

Vertrouwensparcours

Bij deze activiteit ga je materialen op verschillende manieren inzetten. De kinderen ervaren samenspel, veiligheid en vertrouwen in elkaar en jou als gastouder.

Samen-speel-hoekje

Bij deze activiteiten ga je vooral materialen inzetten uit het dagelijks leven. En nodig je de kinderen uit om iets te bouwen of een verhaal na te spelen.