Door kinderen invloed te geven op hun omgeving (bijvoorbeeld door samen afspraken te maken over hoe materiaal gebruikt wordt) ervaren ze dat ze meetellen en leren ze verantwoordelijkheid dragen voor hun speelruimte.
Als ViaViela gastouder werk je vanuit de vier pedagogische basisdoelen van prof. J.M.A. Riksen-Walraven zoals genoemd in de Wet kinderopvang. Deze doelen vormen tevens de basis voor het pedagogisch beleid van ViaViela. ViaViela ondersteunt je met tools die je helpen de vier basisdoelen en het pedagogisch beleid in de praktijk te brengen. Zo werken we met een pedagogisch werkplan in de vorm van het Pedagogisch kwaliteitshuis.
Pedagogisch beleid van ViaVielaOp de tweede verdieping van het kwaliteitshuis, staat de inrichting van de binnen en buitenruimte centraal. Dit keer bekeken vanuit het overdragen van normen en waarden. Voor jonge kinderen zijn waarden en normen niet vanzelfsprekend. Ze leren deze door te ervaren, observeren en na te doen. De inrichting van de opvang speelt hierin een belangrijke rol, omdat een omgeving kan uitnodigen tot gewenst gedrag en sociaal-emotionele ontwikkeling ondersteunt.
Tijdens het ontdekken binnen jouw opvang, staat veiligheid voorop. Daarnaast gelden er bepaalde regels in wat wel of niet mag: de normen en waarden van jouw opvang. Al is ‘balans’ hier het sleutelwoord. Een omgeving waarin je de hele dag moet zeggen ‘niet aankomen! Niet daar naartoe gaan!’ voelt voor niemand prettig. In plaats van veel tijd besteden aan het corrigeren van kinderen, kun je daarom ook kijken hoe je jouw opvang zo inricht dat je niet steeds hóéft te waarschuwen. Zo geef je kinderen de kans om vrij op ontdekking te gaan de binnen en buitenruimte die veilig en goed georganiseerd is. Dit maakt jouw werk als gastouder leuker en makkelijker én zorgt ervoor dat je opvangkinderen zich nog beter ontwikkelen!
De fysieke ruimte beïnvloedt hoe kinderen met elkaar omgaan. Een goed ingerichte ruimte biedt structuur en veiligheid en creëert tegelijkertijd kansen voor zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en samenwerking. Door bewust te kiezen voor bepaalde indelingen en materialen, kun je waarden en normen op een natuurlijke manier laten ervaren.
Samen spelen en delen, hierdoor leren kinderen elkaars behoeften te respecteren. Zorg dragen maakt dat kinderen leren om voor materialen en de omgeving te zorgen. Eigen verantwoordelijkheid geeft kinderen de ruimte om keuzes te maken en consequenties van hun acties te ervaren. Veilig experimenteren zorgt ervoor dat kinderen kunnen ontdekken en fouten maken zonder dat dit ten koste gaat van anderen. Maar hoe richt je nou ruimtes zo in dat ze de waarden en normen zichtbaar maken, hieronder wat ideeën.
Zones en hoekjes: Door duidelijke speelzones te creëren (bouwhoek, leeshoek, creatieve hoek, rollenspelhoek) weten kinderen waar ze samen kunnen spelen en waar rustig gespeeld kan worden. Dit bevordert respect voor anderen en de ruimte.
Speelmaterialen die samenwerking stimuleren: Blokken, poppen, keukensets en bordspellen nodigen uit tot gezamenlijk spelen, delen en overleggen. Materialen kunnen ook gericht zijn op het oefenen van beurt afwachten en hulp aanbieden.
Opberg- en overzichtssystemen: Duidelijke opbergplekken en zichtbare materialen leren kinderen dat spullen verzorgd moeten worden en dat iedereen verantwoordelijk is voor waarmee ze spelen.
Veilige routes en zichtlijnen: Zo kunnen kinderen elkaar observeren, leren van elkaars gedrag en kan de gastouder snel ingrijpen bij conflicten of ongewenst gedrag.
Ruimte voor beweging en sociale interactie: Klimrekken, glijbanen, fietsen en ballen stimuleren kinderen om samen te spelen, beurt te nemen en samen te overleggen.
Uitdagende maar veilige speelmaterialen: Buiten kunnen kinderen leren risico’s inschatten, experimenteren en hun zelfvertrouwen ontwikkelen. Het samenwerken tijdens uitdagend spel versterkt sociale competenties.
Plekken voor samen én alleen spelen: Naast groepsactiviteiten is het belangrijk dat kinderen ook terugtrekmogelijkheden hebben. Zo leren ze respect te hebben voor de behoeften van anderen en zichzelf.
Regels en groepswaarden zichtbaar maken: Bijvoorbeeld via pictogrammen of eenvoudige bordjes die afspraken of waarden aangeven, waardoor kinderen herhaaldelijk kennis maken met de regels van de groep.
Jij kunt als gastouder bijdragen aan de overdracht van normen en waarden.
Ga aan de slag met activiteiten die speciaal gericht zijn op de 'inrichting van de binnen- en buitenspeelruimte' en het basisdoel 'Normen en waarden'
Je opvangkinderen kunnen al op jonge leeftijd leren hoe zij zelf kunnen bijdragen aan het creëren van een fijne gezamenlijke leefomgeving. Een praktische aanpak hierin is samen opruimen. Daarom lees je dit keer hoe je samen opruimen leerzaam, makkelijk én gezellig maakt.
Download activiteit 1
Een andere speel-leeromgeving vind je buiten. Al wandelend door de natuur, groeit de liefde en het respect voor de planten, bomen en dieren om ons heen. En wat is er leuker dan lopen op het blotevoetenpad?
Download activiteit 2
